Σαν σήμερα έλαμψαν μέσα απ’ το σκοτάδι της σκλαβιάς τα τρία γράμματα, Ε.Α.Μ.

 

Θεσσαλοί εθνοσύμβουλοι

Σεπτέμβρης του 1941. Το μαύρο πέπλο της κατοχής σκεπάζει την Ευρώπη. Τα σύννεφα της φασιστικής καταχνιάς βαραίνουν την πατρίδα μας. Τα ναζιστικά νύχια χώνονται όλο και βαθύτερα στο κορμί της Ελλάδας. Το σώμα της γεμάτο πληγές από άλικο αίμα που μαζί με τα δάκρυα του λαού ζύμωναν την γη της.

Τη γη της λυγαριάς και του κυκλάμινου, τη γη της λεμονιάς και της πορτοκαλιάς, τη γη της αχλαδιάς και της ελιάς, τη γη που καταβρέχονταν απ’ την αλμύρα της θάλασσας και αγκαλιάζονταν απ’ το γαλάζιο του Αιγαίου …

Και ξάφνου μια αστραπή, μια λάμψη. 

Το ΦΩΣ της ΑΝΑΛΗΨΗΣ…
Ε.Α.Μ. τρία γράμματα, τρεις ζωοδότρες λέξεις, 

ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ.
Σαν σήμερα έλαμψαν μέσα απ’ το σκοτάδι της σκλαβιάς αυτά τα τρία γράμματα, Ε.Α.Μ.

«Τρία γράμματα φωτίζουν
την ελληνική μας την γενιά
και μας δείχνουν φωτεινά τον δρόμο
για να φέρουμε την Λευτεριά …»

Τρία γράμματα που ζέσταναν τις καρδιές των ανθρώπων, που έγιναν τραγούδι, έγιναν όπλο, έδιωξαν τον φόβο, ξεδίπλωσαν το μπόι του λαού κι αντάμωσαν το ’41 με το ’21. Τον Βελουχιώτη με τον  Κολοκοτρώνη, τον Βρατσιάνο με τον Κανάρη, τον Μπουκουβάλα με τον Καραϊσκάκη.

27 Σεπτέμβρη 1941. Το Μέτωπο στήθηκε. Ιδρυτικά του κόμματα ήταν το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (Α.Κ.Ε.), η Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (Ε.Λ.Δ.), το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας (Σ.Κ.Ε.) και η ραχοκοκαλιά του υπήρξε το Κ.Κ.Ε. παρ’ όλο που βγήκε τσακισμένο και σχεδόν διαλυμένο από την διχτατορία του Μεταξά. Επίσης το Εργατικό ΕΑΜ, η Εθνική Αλληλεγγύη (Ε.Α.), η ΕΠΟΝ, η Κεντρική Πανυπαλληλική Επιτροπή και η Παγκληρική Ένωση. Αργότερα προσχώρησαν στο ΕΑΜ η Σοσιαλιστική Ένωση, οι Σοσιαλιστές Δημοκράτες, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα και η Δημοκρατική  Ένωση. Ακόμα με το ΕΑΜ συνεργάστηκε και το Κόμμα των Αριστερών Φλελευθέρων.

Δυστυχώς, από την άλλη μεριά «οι προδότες και τα τσακάλια», όπως τους λέει και ο μεγάλος διανοητής Δημήτρης Γληνός, υπήρχαν και ‘δω. Αυτούς τους πρόθυμους λακέδες, τους ποταπούς απάτριδες, τους «ιδεολογικούς» οπαδούς του φασισμού και του ναζισμού (εθνικοσοσιαλισμού), που κρύφτηκαν πίσω από την σκέπη του αντικομμουνισμού, προέβλεψε πως θα υπάρξουν σε κάθε χώρα ο Χίτλερ. «Σε κάθε τόπο θα βρεθούνε κάμποσα φιλόδοξα και ιδιοτελή καθάρματα, που θα εξυπηρετήσουν πρόθυμα τους σκοπούς μας, γιατί αυτό θα είναι ο μόνος τρόπος για να αναδειχτούν και να πλουτίσουνε στη χώρα τους[i]».

Έτσι ο αγώνας του ΕΑΜ ήταν πολλαπλός, γιατί αντιμετώπισε τους ξένους κατακτητές (Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους) και παράλληλα τους ντόπιους υπηρέτες δοσίλογους (Λεγεωνάριους, Ταγματασφαλίτες, ΠΑΟτζίδες, ΕΑΣΑΔίτες, Σούρληδες, Τσαούς Αντών, Κισσά Μπατζάκ κ.ά.), γι’ αυτό ήταν γιγάντιος, πολύτιμος, απαραίτητος, μεγαλειώδεις και διαχρονικά επίκαιρος.

Η επικαιρότητα των στόχων και του προγράμματος του ΕΑΜ, γεννήθηκε, μπολιάστηκε και ρίζωσε στη διάρκεια της κατοχής, αλλά και μετά την απελευθέρωση. Ήταν το καταστάλαγμα δεκαετιών, των ώριμων αιτημάτων του κοινωνικού κινήματος της πατρίδας μας που ποτίστηκε με το πολύτιμο αίμα των λαϊκών αγωνιστών.

Ένα τέτοιο δείγμα του Πολιτικού Προγράμματος του ΕΑΜ

 

 

Ο Πολιτικός Συνασπισμός των κομμάτων του Ε.Α.Μ. παρουσιάζει στο λαό το ιστορικό πολιτικό του πρόγραμμα

«ΓΙΑ ΝΑ ΖΗΣΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΕΠΕΙ Ο ΛΑΟΣ:

Να πάρει στα χέρια του και ν’ ασκεί όλες τις εξουσίες»

Τα σπουδαιότερα μέσα της οικονομικής αναδημιουργίας είναι:

·      Κατάργηση όλων των εξωτερικών χρεών και του Δ.Ο.Ε.

·      Εθνικοποίηση των τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών και ορισμένων βιομηχανιών

·      Απολλοτρίωση όλων των τσιφλικιών και το μοίρασμά  των στους αγρότες

            

Το πρόγραμμα αναλύει πρώτα το μεγαλειώδη ρόλο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα τονίζοντας ότι το ΕΑΜ στάθηκε η μεγαλύτερη εποποιία στην ιστορία του έθνους. Προχωρώντας αφού κάνει σύντομη επισκόπηση της σημερινής καταστάσεως της χώρας, αναφέρεται κατόπιν στις προσπάθειες του αμαρτωλού κόσμου της αντίδρασης για το αλυσόδεμα του Λαού και τονίζει πως, για να ζήσει και να προκόψει η Ελλάδα, πρέπει απ’ τον Εθνικό οργανισμό, να λείψει το καρκίνωμα που λέγεται μονοπωλιακή κυριαρχία, οικονομική και πολιτική, της χούφτας των εκμεταλλευτών και παρασίτων.

Πρέπει στην εξουσία να προωθηθεί ο Λαός.

Πρέπει να νικήσει η Λαϊκή Δημοκρατία.

Προχωρώντας αναλύει το νόημα της Λαϊκής Δημοκρατίας που ενσαρκώνει τη συμμαχία εργατών, αγροτών, επαγγελματιών, Βιοτεχνών, διανοήσεως, μικρών και μεσαίων αστών.

Η Λαϊκή Δημοκρατία είναι ένας καινούριος τύπος Δημοκρατίας όπου καταργείται η πολιτική καταπίεση των εκμεταλλευτών και όπου η εξουσία είναι στα χέρια του Λαού.

Στη Λαϊκή Δημοκρατία ο Λαός ασκεί άμεσα όλες τις εξουσίες. Η Λαϊκή Δημοκρατία δεν καταργεί την ατομική ιδιοκτησία.

Το πρόγραμμα ερχόμενο κατόπιν στο Εθνικό θέμα του ηθικού καθαρμού τονίζει ότι η Λαϊκή Δημοκρατία θα τιμωρήσει τους αρχηγούς της Εθνοπροδοσίας και τους δοσιλόγους. Θα αναδημιουργήσει τη Διοίκηση και τη Δικαιοσύνη πάνω σε δημοκρατικές αρχές.

Ο στρατός θα είναι βγαλμένος απ’ το Λαό και δεμένος με το Λαό. Με στελέχη Δημοκρατικά, ηθικά, μορφωμένα τεχνικά και καταρτισμένα.

Θα συγκροτήσει νέα σώματα ασφαλείας που δεν θα θυμίζουν τη Χωροφυλακή και την ειδική. Η Λαοκρατική θεμελίωση και Πολιτεία θα στηριχθεί σε μια πραγματική αυτοδιοίκηση και στη Λαϊκή Δικαιοσύνη.

Η Λαϊκή Δημοκρατία θα εξασφαλίσει θα εξασφαλίσει σ’ όλους τους Έλληνας την ελευθερία του Λόγου, Τύπου, συγκεντρώσεως, οργανώσεως και διαδηλώσεως.

Αναγνωρίζει στις μειονότητες πλήρη ισοτιμία.

Εξασφαλίζει πλήρη ελευθερίας θρησκευτικής συνειδήσεως και λατρείας.

Αναγνωρίζει στις γυναίκες τα ίδια δικαιώματα με τον άνδρα.

Δικαίωμα ψήφου θα έχουν όλοι, από 18 ετών και άνω άνδρες και γυναίκες.

Τα σπουδαιότερα από τα μέσα της Οικονομικής αναδημιουργίας είναι: ΟΛΑ ΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ Ο ΔΟΕ ΘΑ ΚΑΤΑΡΓΗΘΟΥΝ.

Τα μονοπώλια περνούν στο Κράτος.

Καταργούνται όλα τα προνόμια των ξένων εταιρειών.

Οι περιουσίες των δοσιλόγων, των μαυραγοριτών και εκείνων που πλούτισαν αθέμιτα στην 4^η Αυγούστου θα δημευθούν υπέρ του Λαού.

Εθνικοποίηση των Τραπεζών, των ασφαλιστικών εταιρειών, των μεγάλων μεταφορών και ορισμένων βασικών βιομηχανιών πρωταρχικής εθνικής σημασίας.

Καθιερώνεται ο έλεγχος του Κράτους, με συμμετοχή των εργατών, σ’ όλους τους κλάδους της μεσαίας βιομηχανίας.

Προοδευτική φορολογία στο κεφάλαιο.

Η όλη ανοικοδομητική δραστηριότητα θα προσανατολιστεί όχι μόνο στην αποκατάσταση της καταστραμμένης οικονομίας και συγκοινωνίας, αλλά και την ανασυγκρότηση των παραγωγικών μας δυνάμεων.

Όλα τα τσιφλίκια, ιδιόκτητα, δημόσια, μοναστηριακά, κάθε μεγάλη έκταση που δεν ανήκει στον καλλιεργητή, απαλλοτριώνονται και μοιράζονται στους ακτήμονες και στους αγρότες.

Τα δάση θα δοθούν στις κοινότητες.

Το ίδιο και τα λιβάδια για την αποκατάσταση των κτηνοτρόφων.

Η φορολογία θα εφαρμοστεί προοδευτικά.

Αγροτικό εισόδημα ίσο με ένα κατώτερο όριο συντηρήσεως απαλλάσσεται από κάθε φορολογία.

Καταργείται η προσωπική κράτηση για χρέη.

Η δεκάτη, τα διόδια, διαπύλια τέλη και όλες οι μεσαιωνικές επιβαρύνσεις καταργούνται.

Μια συστηματική ενίσχυση και μακροπρόθεσμα δάνεια που θα δίνονται με ελάχιστο τόκο θα βοηθήσει τους γεωργούς και κτηνοτρόφους για να γλυτώσουν από την τοκογλυφία.

Θα καταργηθούν όλοι οι παρασιτικοί οργανισμοί για τη συγκέντρωση, βιομηχανική επεξεργασία και διάθεση των αγροτικών προϊόντων που θα τα αναλάβουν οι συνεταιρισμοί των γεωργών που θα χρηματοδοτηθούν και ενισχυθούν από το Κράτος και θα αποτελέσουν βασικό μοχλό της οικονομικο-κοινωνικής αναγεννήσεως του τόπου.

Θα γίνουν παραγωγικά έργα, αρδευτικά, αποξηραντικά, συγκοινωνιακά, εξυγιαντικά και πολιτισμού.

---

Τα μέτρα για τους εργάτες, επαγγελματίες, διανοούμενους και τη νεολαία

---

Ο Έλληνας εργάτης και υπάλληλος θα δουλεύει 8-7-6 ώρες ανάλογα με τους ειδικούς όρους της δουλειάς. Θα καθιερωθεί η εβδομάδα των 40 ωρών. Θα παίρνουν μεροκάματο και μισθό που θα τους εξασφαλίζει μια ανθρώπινη και πολιτισμένη ζωή. Θα καθορισθεί κατώτερο όριο στα μεροκάματα και μισθούς. Θάναι εξασφαλισμένοι όλοι οι μισθωτοί με υποχρεωτική ασφάλεια σε βάρος των εργοδοτών. Οι κοινωνικές ασφαλίσεις θα απλώσουν την ευεργετική τους επίδραση και στα χωριά.

Οι επαγγελματίες, βιοτέχνες και οι διανοούμενοι θάχουν κάθε υποστήριξη στη δουλειά τους, στην οργάνωσή τους, στους συνεταιρισμούς παραγωγής και καταναλώσεως. Στην εξασφάλιση φτηνών πιστώσεων, στα ζητήματα του ενοικιοστασίου και φορολογίας.

Οι τεχνικοί, γιατροί, δικηγόροι και λοιποί διανοούμενοι θάχουν ολόπλευρη την υποστήριξη για την υλική, επιστημονική και επαγγελματική ανάπτυξή τους.

Η γυναίκα και το παιδί θα προστατευθούν. Η γυναίκα θα παίρνει για ίση δουλειά ίσο μισθό με τον άνδρα.

Το Ελληνόπουλο και η νέα γενιά θα συγκεντρώσουν όλη τη στοργή και φροντίδα του Λαϊκού Κράτους και της Κοινωνίας για να μπορούν να μεγαλώνουν, να μορφώνονται, να μαθαίνουν τέχνη, να ψυχαγωγούνται και να ατσαλώνουν το κορμί τους.

Η Λαϊκή Δημοκρατία απ’ τις πρωταρχικές επιδιώξεις της καθαρίζει και την ανοικοδόμηση των καμένων χωριών και πόλεων.

Την περίθαλψη, οικονομική ενίσχυση και αποκατάσταση όλων των πολεμοπαθών, των αναπήρων, τραυματιών και θυμάτων πολέμου, των συνταξιούχων και των γέρων.

Ιδιαίτερη ιερή υποχρέωση η Λαϊκή εξουσία θεωρεί την αποκατάσταση και ενίσχυση των αγωνιστών του Κινήματος Εθνικής Αντιστάσεως.

Θα πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη ριζική αντιμετώπιση της υγείας του Λαού. Ιδιαίτερη φροντίδα θα δείξει για την υγεία των παιδιών. Ο γιατρός, τα φάρμακα, η νοσοκομειακή περίθαλψη, θάναι εξασφαλισμένα σ’ όλους τους πολίτες.

Σε κάθε συνοικία και χωριό θα πρέπει να λειτουργεί Λαϊκό Ιατρείο.

Στα επαρχιακά και αγροτικά κέντρα θα ιδρυθούν νοσοκομεία με χειρουργεία και μαιευτήρια.

Η Παιδεία θα γίνει Λαϊκή. Η Δημοτική γλώσσα θα γίνει γλωσσικό όργανο σ’ όλους τους βαθμούς της Παιδείας.

Η δημοτική Παιδεία θάναι δωρεάν και υποχρεωτική για όλα τα ελληνόπουλα.

Σχολειά πολλά και άνετα ως το τελευταίο χωριό.

Η Ελλάδα Γεωγραφική και Οικονομική Χώρα Βαλκανική μα και μεσογειακή πρέπει να είναι παράγοντας εναρμονισμού και ισορρόπησης των συμφερόντων των μεγάλων μας συμμάχων, και όχι πεδίο διασυμμαχικών ανταγωνισμών. Επιτακτική εθνική ανάγκη επιβάλλει την άσκηση εξωτερικής πολιτικής πραγματικά ελληνικής, απαλλαγμένης από κάθε είδους ξενικής εξάρτησης και επιρροής. Αυτό απαιτεί ισότιμη κατανόηση και συνεργασία με την Αγγλία και τη Σοβιετική Ένωση. Φιλία με όλους τους μεγάλους συμμάχους Αγγλία, Σοβ. Ένωση, Ενωμένες Πολιτείες και Γαλλική Δημοκρατία. Χαράζοντας πάνω σ’ αυτές τις βάσεις την εξωτερική πολιτική θ’ αποκαταστήσει στενές σχέσεις φιλίας ειρηνικής δημιουργίας και συνεργασίας με όλους τους Βαλκανικούς λαούς, αποκρούοντας αποφασιστικά κάθε τυχοδιωκτική και καταστρεπτική για τη Χώρα βίαιη εδαφική αλλαγή. Θα επιδιώξει με πνεύμα αμοιβαίας κατανοήσεως όλων των ενδοβαλκανικών διαφορών την ικανοποίηση με ειρηνικά δημοκρατικά μέσα και σε συμφωνία με όλους τους μεγάλους συμμάχους των διεκδικήσεων της Ελλάδος πάνω στα Δωδεκάνησα, στη Βόρειο Ήπειρο, Κύπρο, Ανατολική Θράκη. Την κατοχύρωση της ασφαλείας την προς Βουλγαρίαν συνόρων. Επανορθώσεις και οικονομική ενίσχυση. Η Λαϊκή Δημοκρατία θα πάρει όλα τα μέτρα για κατοχύρωση της ακεραιότητας και ανεξαρτησίας της Χώρας.

Καταλήγοντας  τονίζει ότι η εφαρμογή του αποτελεί ζωτική ανάγκη για την Ελλάδα. Για τον σκοπό όμως αυτό πρέπει την υπόθεση τις πραγματώσεώς του να τη πάρει στα χέρια του ο Λαός.

Ο συνασπισμός του ΕΑΜ δηλώνει τέλος ότι είναι έτοιμος να συνεργαστεί με κάθε κόμμα και οργάνωση που στις βασικές γραμμές συμφωνεί με το πρόγραμμα αυτό. Ενωμένες όλες οι Λαϊκές Δημοκρατικές δυνάμεις στην εκλογική μάχη για συντακτική συνέλευση θ’ ανοίξουν το δρόμο της αναδημιουργίας της Ελλάδος...

---

[i][i] Δημήτρης Γληνός, «Τι είναι και τι θέλει το Ε.Α.Μ.», εκδ. Ρήγας, 1944, σ. 27,