Σάββατο 30 Δεκεμβρίου 2017

Κάλαντα που έψαλε η ΕΠΟΝ στους Γόννους το 1944

 
Κοντά στις ευχές και η γνώση. 
   Ανακάλυψα στο αρχείο μου την χειρόγραφη σελίδα με τα κάλαντα που διακίνησε το Πολιτιστικό τμήμα της ΕΠΟΝ του Ν. Λάρισας και τραγούδησαν οι ΕΠΟΝίτες την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1945 και ενώ στην Αθήνα μαίνονταν με σφοδρότητα οι μάχες στα Δεκεμβριανά ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και το «νέο κατοχικό» στρατό των Βρετανών και των ντόπιων φερέφωνών τους.
   Η επικαιρότητα των στοίχων, αν προσαρμόζονταν ελάχιστα, θα απέδιδε άριστα και την σημερινή κατάσταση λόγω της εξάρτησης της πατρίδας μας στους Αμερικάνους και την Ε.Ε.  
   Η συγκεκριμένη σελίδα, κιτρινισμένη, με γραμμές καρό, διαστάσεων 20,5 εκ. ύψος και 10,5 εκ. πλάτος, προέρχεται από την Τομεακής Οργάνωση (Τ.Ο.) της ΕΠΟΝ Γόννων-Ραψάνης. 
   Αυτά τα κάλαντα τραγουδήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή (Γόννοι, Ραψάνη, Ιτιά, Αιγάνη, Πυργετό, Κρανιά, Ομόλιο, Παραπόταμος, Μακρυχώρι κ.λ.π.), αλλά και σε άλλες περιοχές του νομού.


Τα κάλαντα

Αρχή μηνιά κι αρχή χρονιά

Γεια σου Επονίτικη Γενιά
Κι’ αρχή καλός μας χρόνος
Μένει ο Παπανδρέου[1] μόνος

‘Αγιος Βασίλης έρχεται
[Ο] λαός τον υποδέχεται
Γέλια και φασαρία
δώρο του η δημοκρατία.

Βαστά στο χέρι ένα χαρτί
Με του λαού υπογραφή
χαρτί και καλαμάρι
άκου Σκόμπυ[2]  παλικάρι.

Το καλαμάρι έγραφε
Το λόγο σου διέγραφε
δεν τρώμε πρασινάδα
Κατοχή δεν θα φέρεις στην Ελλάδα.

Άγιος Βασίλης έρχεται
Ο Βασιλιάς[3] δεν έρχεται
θα μένει νέτος σκέτος
Ευτυχές το νέο Έτος.




[1]  Ο Γεώργιος Παπανδρέου διορίστηκε από του Βρετανούς προσωρινός πρωθυπουργός για την κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας» και ήταν αυτός που υπακούοντας στους Βρετανούς «άναψε το πράσινο φως» για την «δεύτερη κατοχή - εμφύλιο».
[2]  Μετά τη Συμφωνία της Καζέρτας (Σεπτέμβριος του 1944) ορίσθηκε ο Σκόμπυ αρχιστράτηγος των αγγλικών και ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στην Ελλάδα, όπου μετά την εκκένωση της Αθήνας από τους Γερμανούς, ακολούθησε η αποβίβαση των βρετανικών δυνάμεων που όμως ενεπλάκησαν στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο. Ο ρόλος του στα Δεκεμβριανά ήταν πρωταγωνιστικός αλλά και ιδιαίτερα αποφασιστικός επί των τότε εξελίξεων π.χ. προώθηση του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, Συμφωνία της Βάρκιζας κ.λπ.
[3]  Οι βρετανοί προωθούσαν μεθοδικά την παλινόρθωση του βασιλιά στην Ελλάδα, γιατί τον θεωρούσαν σταθερό πυλώνα και υποχείριο, για τα δικά τους συμφέροντα στην Αν. Μεσόγειο.

Κάλαντα που έψαλε η ΕΠΟΝ το 1944


Κοντά στις ευχές και η γνώση. 
   Ανακάλυψα στο αρχείο μου την χειρόγραφη σελίδα με τα κάλαντα που διακίνησε το Πολιτιστικό τμήμα της ΕΠΟΝ του Ν. Λάρισας και τραγούδησαν οι ΕΠΟΝίτες την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1945 και ενώ στην Αθήνα μαίνονταν με σφοδρότητα οι μάχες στα Δεκεμβριανά ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και το «νέο κατοχικό» στρατό των Βρετανών και των ντόπιων φερέφωνών τους.
   Η επικαιρότητα των στοίχων, αν προσαρμόζονταν ελάχιστα, θα απέδιδε άριστα και την σημερινή κατάσταση λόγω της εξάρτησης της πατρίδας μας στους Αμερικάνους και την Ε.Ε.  
   Η συγκεκριμένη σελίδα, κιτρινισμένη, με γραμμές καρό, διαστάσεων 20,5 εκ. ύψος και 10,5 εκ. πλάτος, προέρχεται από την Τομεακής Οργάνωση (Τ.Ο.) της ΕΠΟΝ Γόννων-Ραψάνης. 
   Αυτά τα κάλαντα τραγουδήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή (Γόννοι, Ραψάνη, Ιτιά, Αιγάνη, Πυργετό, Κρανιά, Ομόλιο, Παραπόταμος, Μακρυχώρι κ.λ.π.), αλλά και σε άλλες περιοχές του νομού.


Τα κάλαντα

Αρχή μηνιά κι αρχή χρονιά
Γεια σου Επονίτικη Γενιά
Κι’ αρχή καλός μας χρόνος
Μένει ο Παπανδρέου[1] μόνος

‘Αγιος Βασίλης έρχεται
[Ο] λαός τον υποδέχεται
Γέλια και φασαρία
δώρο του η δημοκρατία.

Βαστά στο χέρι ένα χαρτί
Με του λαού υπογραφή
χαρτί και καλαμάρι
άκου Σκόμπυ[2]  παλικάρι.

Το καλαμάρι έγραφε
Το λόγο σου διέγραφε
δεν τρώμε πρασινάδα
Κατοχή δεν θα φέρεις στην Ελλάδα.

Άγιος Βασίλης έρχεται
Ο Βασιλιάς[3] δεν έρχεται
θα μένει νέτος σκέτος
Ευτυχές το νέο Έτος.




[1]  Ο Γεώργιος Παπανδρέου διορίστηκε από του Βρετανούς προσωρινός πρωθυπουργός για την κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας» και ήταν αυτός που υπακούοντας στους Βρετανούς «άναψε το πράσινο φως» για την «δεύτερη κατοχή - εμφύλιο».
[2]  Μετά τη Συμφωνία της Καζέρτας (Σεπτέμβριος του 1944) ορίσθηκε ο Σκόμπυ αρχιστράτηγος των αγγλικών και ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στην Ελλάδα, όπου μετά την εκκένωση της Αθήνας από τους Γερμανούς, ακολούθησε η αποβίβαση των βρετανικών δυνάμεων που όμως ενεπλάκησαν στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο. Ο ρόλος του στα Δεκεμβριανά ήταν πρωταγωνιστικός αλλά και ιδιαίτερα αποφασιστικός επί των τότε εξελίξεων π.χ. προώθηση του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, Συμφωνία της Βάρκιζας κ.λπ.
[3]  Οι βρετανοί προωθούσαν μεθοδικά την παλινόρθωση του βασιλιά στην Ελλάδα, γιατί τον θεωρούσαν σταθερό πυλώνα και υποχείριο, για τα δικά τους συμφέροντα στην Αν. Μεσόγειο.