Πέμπτη 21 Απριλίου 2022

ΚΑΠΟΙΑ... ΑΠΟ ΤΑ «ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ» ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ

 

 

 

Του Άρη Δημοκίδη

Χούντα και Οικογενειοκρατία

1. Ο Παπαδόπουλος διόρισε όλα του τα αδέρφια σε επιτελικές θέσεις στο δημόσιο. Ο Κώστας Παπαδόπουλος Στρατιωτικός ακόλουθος, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Προεδρίας, Περιφερειακός Διοικητής Αττικής και Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ. Ο Χαράλαμπος Παπαδόπουλος από χαμηλόβαθμος δημόσιος υπάλληλος διορίστηκε Γενικός Γραμματέας Δημοσίας Τάξης.

2. Οι χουντικοί διόριζαν τους συγγενείς τους στις δημόσιες υπηρεσίες. Όπως ο Μακαρέζος που διόρισε τον κουνιάδο του Α. Ματθαίου Υπουργό Γεωργίας και αργότερα Βορείου Ελλάδας από όπου και ακολούθησαν τα γνωστά σκάνδαλα με τα λεφτά των αγροτικών συνεταιρισμών. Ο Ι Λαδάς διοικητής της ΕΑΤ-ΕΣΑ, Γενικός Γραμματέας στα υπουργεία Δημόσιας Τάξης, Τουρισμού και μετέπειτα Υφυπουργός Εσωτερικών - περιφερειακός διοικητής Θεσσαλίας και υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών ενεπλάκη σε δύο σκάνδαλα διαφθοράς: το ένα με τα θαλασσοδάνεια και το άλλο με τους διορισμούς δύο εξαδέλφων του. Συγκεκριμένα, ο ένας διορίστηκε στρατηγός και διοικητής της ΑΣΔΕΝ, ενώ ο έτερος τοποθετήθηκε στη θέση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών.

3. Άλλαξαν οι διοικήσεις των Οργανισμών και πληρώθηκαν από τους λεγόμενους νομιμόφρονες και ευσυνείδητους δημοσίους υπαλλήλους που όλως τυχαίως ήταν συγγενείς τους.

4. Οι χουντικοί έδιναν τις εργολαβίες του δημοσίου σε δικά τους πρόσωπα. Από τα μεγαλύτερα έργα ανέλαβε ο γαμπρός του Παττακού, Α. Μεϊντάσης, με τη συμβολή του Δήμου Αθηναίων. Είναι τα γνωστά σκάνδαλα Μεϊντάση με τις μελέτες, τα υπόγεια γκαράζ στην πλατεία Κλαυθμώνος και την οδό Λιοσίων, το Πνευματικό Κέντρο στην Ακαδημίας, τις επαύλεις, τις κατασκηνώσεις του Δ. Αθηναίων και άλλα.

 5. Οι χουντικοί και οι συγγενείς τους έπαιρναν άτοκα δάνεια για να ανοίξουν επιχειρήσεις τις οποίες και δεν άνοιγαν ποτέ. Τα δάνεια της ΕΤΒΑ (1,5 δις δρχ) τα έδινε ο Παύλος Τοτόμης- πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του Τομ Πάπας (Esso Pappas κτλ), Υπουργός Δημόσιας Τάξης των χουντικών και μετέπειτα Πρόεδρος της ΕΤΒΑ.

6. Οι χουντικοί τριπλασίασαν το μισθό του πρωθυπουργού και των υπουργών. Ενώ ο μέσος μισθός ενός εργαζόμενου στον ιδιωτικό τομέα ήταν 3.500 δρχ την ίδια εποχή ο μισθός του Παπαδόπουλου έφτασε και τις 55.000 δρχ και των Υπουργών τις 35.000 δρχ. Τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου έπαιρναν εκτός έδρας αποζημίωση με φωτογραφική διάταξη. 1000 δρχ για τον Πρωθυπουργό και 850 δρχ για τους υπουργούς-υφυπουργούς τους για κάθε μέρα που βρίσκονταν εκτός Υπουργείου!


7. Ο Παπαδόπουλος άλλαξε το νόμο διαζυγίων για λίγες ώρες προκειμένου να χωρίσει και να μπορέσει να νομιμοποιήσει τον δεσμό του με την γραμματέα της ΚΥΠ Δέσποινα Γάσπαρη. Ο νόμος του αυτόματου διαζυγίου έλεγε ότι όποιος ήταν εν διαστάσει για 7 συναπτά έτη τότε έβγαινε το διαζύγιο του αυθημερόν! Το βράδυ πέρασε το νόμο, τα ξημερώματα έκανε την αίτηση, το πρωί βγήκε η απόφαση και την ΙΔΙΑ ώρα κατήργησε το νόμο!

8. Με τον νόμο περί ευθύνης υπουργών έδιναν ασυλία στα μέλη της κυβέρνησης και παρέγραφαν όποιο αδίκημα και αν είχαν τελέσει τόσο οι υπουργοί - υφυπουργοί όσο και τα ανώτερα στελέχη του δημοσίου που ήταν συγγενείς τους! Αυτόν τον νόμο ουσιαστικά βελτίωσε ο Βενιζέλος...

9. Νομοθέτησαν με τρίμηνη θητεία σε υπουργική θέση να λαμβάνει ο χουντικός την ανωτάτη σύνταξη ανεξαρτήτως της συντάξεως που θα ελάμβανε ως στρατιωτικός... δηλαδή διπλή σύνταξη!

10. Νομοθέτησαν το 1970 τη στεγαστική αποκατάσταση όλων των αξιωματικών "διαδραματισάντων εξέχοντα ρόλον" στο πραξικόπημα!

Στις διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, παραβρίσκονταν το φιλοχουντικό εφοπλιστικό-βιομηχανικό-επιχειρηματικό-τραπεζικό κεφάλαιο όπως οι οικογένειες Λάτση, Κιοσέογλου, Βαρδινογιάννη, Νιάρχου, Ανδρεάδη, Θεοδωρακόπουλου (εφοπλιστής), Δρακόπουλου (διυλιστήρια), Ταβουλάρη (Ναυπηγεία), Μποδοσάκη, Κανελλόπουλου (τσιμέντα Τιτάν), Τομ Πάππα (Esso Pappas), Γ. Λύρα, Γ. Ταβλάριου (εφοπλιστής) και άλλοι. 

Χούντα, Πελατοκρατία και άλλα Σκάνδαλα

1. Στις 9 Μαΐου στου 1967 έκαναν άρση της μονιμότητας των Δημοσίων Υπαλλήλων, και με τις Επιτροπές κατά Νομαρχία προχώρησαν σε απολύσεις, προκειμένου να τοποθετηθούν στη θέση των απολυμένων τα δικά τους παιδιά.

2. Στα υψηλά αξιώματα μπήκαν απόστρατοι για να έχουν και δεύτερο μισθό.

3. Οι πληροφοριοδότες του καθεστώτος ετύγχαναν ασυλίας και προνομίων όπως άδειες ταξί, περιπτέρων, φορτηγών, κυλικείων κτλ.

4. Βάφτισαν αντιστασιακούς τους ταγματασφαλίτες που συνεργάστηκαν με τους ΝΑΖΙ την περίοδο της κατοχής, και έτσι τους μοίρασαν συντάξεις και άδειες ταξί, περιπτέρων, φορτηγών, κυλικείων κτλ.

5. Όσοι στρατιωτικοί στήριξαν το καθεστώς έλαβαν αυξήσεις μισθολογικές και γαλόνια. Οι αποστρατευμένοι διορίστηκαν δήμαρχοι, κρατικοί επίτροποι, σε διάφορες κρατικές θέσεις, ιδρύματα, μεγάλες δημόσιες επιχειρήσεις, συλλόγους, σωματεία και αλλού, εξασφαλίζοντας ένα καλό μισθό παράλληλα με τη σύνταξή τους. Η χώρα έφτασε να έχει πιο πολλούς απόστρατους στρατηγούς από τις ΗΠΑ σε σχέση με τον πληθυσμό της!

 

6. Ο Παπαδόπουλος διέμενε σε βίλα στο Λαγονήσι που του παραχώρησε ο εφοπλιστής Ωνάσης. Η Δέσποινα Παπαδοπούλου μετακινούνταν στο εξωτερικό με τη λιμουζίνα που της παραχωρούσε ο Ωνάσης. Στις διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, παραβρίσκονταν το φιλοχουντικό εφοπλιστικό-βιομηχανικό-επιχειρηματικό-τραπεζικό κεφάλαιο όπως οι οικογένειες Λάτση, Κιοσέογλου, Βαρδινογιάννη, Νιάρχου, Ανδρεάδη, Θεοδωρακόπουλου (εφοπλιστής), Δρακόπουλου (διυλιστήρια), Ταβουλάρη (Ναυπηγεία), Μποδοσάκη, Κανελλόπουλου (τσιμέντα Τιτάν), Τομ Πάππα (Esso Pappas), Γ. Λύρα, Γ. Ταβλάριου (εφοπλιστής) και άλλοι.

7. Ο Παπαδόπουλος εγκαινίαζε έργα σε μακέτες όπως για παράδειγμα η Εγνατία Οδός, το εργοστάσιο της Peugeot. Πάνω από 100 έργα διαφημίστηκαν από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ ότι έχουν γίνει ενώ δεν είχαν γίνει ποτέ! Το ελληνικό δημόσιο έδωσε πάνω από 38 εκατ. δολάρια για την Εγνατία Οδό και δεν έγινε ποτέ! Ο Μακαρέζος υπέγραψε με τον εργολάβο Ρόμπερτ Μακντόναλντ, σύμβαση για την Εγνατία Οδό (ΦΕΚ 1969/Α/15), ο Μακντόναλντ πήρε τα λεφτά (39 εκατ δολάρια) εξαφανίστηκε και η Εγνατία Οδός έμεινε στη μακέτα.

8. Ο Παπαδόπουλος διαφήμιζε επενδύσεις από το εξωτερικό που δεν ήρθαν ποτέ, ενώ το κράτος δαπανούσε χρήματα για την υποτιθέμενη έλευση των επενδύσεων. Χαρακτηριστικό το σκάνδαλο Λίττον, όπου έδωσαν στην αμερικανική εταιρεία Λίττον πλέον του ενός εκατομμυρίου δολαρίων για να φέρει επενδύσεις άνω των 850 εκατομμυρίων δολαρίων. Ήταν μια εικονική συμφωνία για να φαγωθούν χρήματα από τους χουντικούς όπως παραδέχτηκαν μετά τα στελέχη της εταιρείας.

9. Το σκάνδαλο των μαύρων-σάπιων κρεάτων της Αργεντινής με τη δωροληψία κατά συρροήν από μεγαλεμπόρους της Ροδεσίας για τη μονοπωλιακή εξασφάλιση αδειών εισαγωγής κρέατος, με αποτέλεσμα τις παράνομες ανατιμήσεις σε βάρος των καταναλωτών.

10. Τα σκάνδαλα με τον Τομ Πάππας όπου η χούντα τον απάλλαξε από τις αντισταθμιστικές υποχρεώσεις που είχε αναλάβει, για ανέγερση έξι αγροτοβιομηχανικών μονάδων σε διάφορα σημεία της χώρας (ΦΕΚ 1972/Α/72). Του έδωσε και άδεια για τα εργοστάσια της Coca Cola, που οι κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις δεν ενέκριναν, ως ανταγωνιστικά προς τη ντόπια παραγωγή αναψυκτικών (ΦΕΚ 1968/Α/201).

11. Τα σκάνδαλα για την μοιρασιά των διυλιστηρίων σε Ωνάση, Νιάρχο, Βαρδινογιάννη, Ανδρεάδη, Λάτση και Πάππα για το 3ο και το 4ο διυλιστήριο της χώρας. Μετά την αποζημίωση του Ωνάση ακυρώθηκε η λεόντειος σύμβαση που είχε υπογραφεί και έτσι το 3ο διυλιστήριο μοιράστηκε μεταξύ Ανδρεάδη και Λάτση (ΦΕΚ 1972/Α/130) κι το 4ο παραχωρήθηκε στο Βαρδινογιάννη (ΦΕΚ 1972/Α/181).

12. Το σκάνδαλο με τη διασπάθιση των χρημάτων του Ειδικού Ταμείου για το "Τάμα του Έθνους". Το ταμείο στήθηκε και με χρήματα από δάνεια τραπεζών! Έκαναν φτερά το 90% των εσόδων, πάνω από 405 εκατ. δρχ.

13. Το σκάνδαλο απευθείας αναθέσεων χωρίς διαγωνισμούς, στη Siemens, για τον εξοπλισμό της ΔΕΗ με υπερκοστολογήσεις και αδιαφανείς διαδικασίες.

14. Το σκάνδαλο χρηματοδότησης της προεκλογικής εκστρατείας του Προέδρου των ΗΠΑ, Νίξον, μέσω του Τομ Πάππας, με 549.000 δολάρια! 

Χούντα και Δικαιοσύνη

1. Απομακρύνθηκαν 30 δικαστικοί που δεν ήταν συνεργάσιμοι με το καθεστώς, με ένα νόμο διάρκειας 3 ημερών που απαγόρευε τις ενστάσεις και την προσφυγή στο ΣτΕ για την αναίρεση της απόλυσης.

2. Για να μην ασκήσουν την δικηγορία, και να εξοντωθούν οικονομικά οι απολυμένοι δικαστικοί, τους προσάπτουν την κατηγορία περί απολύσεως για πειθαρχικούς λόγους. Οι απολυμένοι δικαστικοί βλέπουν το κενό του νόμου και προσφεύγουν στο ΣτΕ, για το ότι απολύθηκαν δίχως να απολογηθούν για το παράπτωμα που τους κατηγορούσαν. Κερδίζουν την δίκη στο ΣτΕ, και ο Παπαδόπουλος βγάζει διάταγμα με το οποίο έκανε δεκτή την παραίτηση του Προέδρου του ΣτΕ, χωρίς όμως ο Πρόεδρος του ΣτΕ να έχει υποβάλλει ποτέ παραίτηση! Ο Πρόεδρος του ΣτΕ, Στασινόπουλος, εξακολούθησε να αρνείται να υποβάλλει την παραίτησή του, και ο Παπαδόπουλος τον θέτει σε κατ' οίκον περιορισμό!

3. Έδιναν χάρη στους δικούς ανθρώπους, όπως για παράδειγμα η απονομή χάριτος (απ' τον Παπαδόπουλο) σ' ένα συντοπίτη της Ντέλλας Ρουφογάλη, πρώην μεγάλο ποδοσφαιριστή της τοπικής ομάδας Βέροιας και εξαγωγέα, που είχε καταδικαστεί με αποδείξεις για κατασκοπεία υπέρ της Βουλγαρίας.

4. Ο Παπαδόπουλος έκτισε "νόμιμα"!!! αυθαίρετη βίλα, με ελικοδρόμιο, φυλάκια για σκοπιές κτλ μέσα στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, αλλά και σαλέ στο όρος Μπέλες, για να κυνηγάει αγριογούρουνα!

 

Χούντα και Οικονομία

1. Το Δημόσιο Χρέος από 32 δις δρχ εκτοξεύτηκε στα 114 δις δρχ μέσα σε 7 χρόνια.

2. Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο έγινε 5 φορές μεγαλύτερο μέσα σε 7 χρόνια.

3. Υποδιπλασιάστηκε η αποταμίευση των πολιτών.

4. Οι εργολάβοι λάμβαναν δάνεια από το εξωτερικό με εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου και στη συνέχεια γίνονταν ανάδοχες των δηµόσιων έργων, µε παραχώρηση των δανείων στο ελληνικό δημόσιο (είπατε κάτι για τη δημιουργική λογιστική;).

5. Αυξήθηκε ο κρατικός δανεισµός µε έντοκα γραµµάτια.

7. Διπλασιάστηκε ο κρατικός δανεισμός σε συνάλλαγµα.

8. Μόνο το 1973 αυξήθηκαν οι τιμές κατά 45-50% (9% αυξήθηκαν το 1974) συρρικνώνοντας στην πραγματικότητα το διαθέσιμο εισόδημα σε επίπεδα προ του 1965.

9. Υποδιπλασιάστηκαν οι ξένες παραγωγικές επενδύσεις μέσα σε 7 έτη.

10. Τριπλασιάστηκε ο πληθωρισμός, και οι αυξήσεις των μισθών υστερούσαν κατά πολύ σε σχέση με την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας.

11. Παρότι το διεθνές οικονομικό περιβάλλον εκείνη την περίοδο ήταν ευνοϊκό η χώρα δεν κέρδισε σε οικονομική βάση μέχρι την κρίση του 1973.

12. Υποδιπλασίασαν την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας από το 4.2% (το 1967) στο 1,8% (7ετία).

13. Το κατά κεφαλήν αγροτικό εισόδημα έπεσε από το 55% το 1970 στο 43% του μέσου κατά κεφαλήν εθνικού εισοδήματος του 1970.

14. Με το διάταγμα 1078/1971 φοροαπάλλαξαν το μεγάλο κεφάλαιο μειώνοντας τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου και μετακύλησαν τις φοροαπαλλαγές αυτές στις πλάτες των φτωχών και μεσαίων στρωμάτων.

15. Το σύνολο των επενδύσεων έπεσε από το 46% στο 39% παρότι οι δημόσιες επενδύσεις είχαν διπλασιαστεί.

16. Οι εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων μειώθηκαν από το 63% του συνόλου των εξαγωγών το 1968 στο 48%.

17. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά οχτώ φορές μεταξύ του 1967 και 1972.

18. Ο λόγος της αύξησης του διακινούμενου χρήματος εκτινάχθηκε από 7,1% το 1969 σε 28,5% το 1973, ενώ η παροχή χρήματος, η οποία περιλαμβάνει το διακινούμενο χρήμα και τις προσωπικές καταθέσεις, αυξήθηκε από 8,2% το 1969 σε 22,7% το 1973 αντίστοιχα.

19. Το καθεστώς εισέπραττε το 55% τον φορολογικών εισοδημάτων του μέσω έμμεσων φόρων και το 36% μέσων άμεσων φόρων από τα νοικοκυριά. Οι κύριοι έμμεσοι φόροι απευθύνονταν στις χαμηλές και μεσαίες τάξεις μέσω φορολογίας σε προϊόντα και εισοδήματα. Ενώ το σύνολο των φόρων, ως ποσοστό, του μεικτού εθνικού εισοδήματος αυξήθηκε από 27,4% το 1966 σε 29,2% το 1972, οι κληρονομικοί φόροι μειώθηκαν ενώ οι φόροι επιχειρήσεων έδειξαν μείωση της τάξης του 10,9% την περίοδο 1972-73.

Ο Παπαδόπουλος άλλαξε το νόμο διαζυγίων για λίγες ώρες προκειμένου να χωρίσει και να μπορέσει να νομιμοποιήσει τον δεσμό του με την γραμματέα της ΚΥΠ Δέσποινα Γάσπαρη. Ο νόμος του αυτόματου διαζυγίου έλεγε ότι όποιος ήταν εν διαστάσει για 7 συναπτά έτη τότε έβγαινε το διαζύγιο του αυθημερόν! Το βράδυ πέρασε το νόμο, τα ξημερώματα έκανε την αίτηση, το πρωί βγήκε η απόφαση και την ΙΔΙΑ ώρα κατήργησε το νόμο!

 

Χούντα και Εκκλησία

1. Νομοθέτηση στημένων ιεροδικείων για να εκδιώξουν όσους κληρικούς δεν συνεργάστηκαν μαζί τους (περί τους 200), με κατάργηση του ένδικου δικαιώματος της έφεσης, με αόριστη καταγγελία, χωρίς να απαιτείται η ύπαρξη υπαιτιότητας του κατηγορούμενου κληρικού και με μόνο την υποτιθέμενη στέρηση της έξωθεν καλής μαρτυρίας.

2. Ο πρώην χωροφύλακας και μετέπειτα κληρικός Κατινάς, πήγαινε μαζί με φωτογράφο και ένα στρατιώτη, στις οικίες των μη συνεργαζόμενων κληρικών τη νύχτα, χτυπούσε το κουδούνι, και μόλις άνοιγε η πόρτα, εφορμούσε ο στρατιώτης, αγκάλιαζε τον κληρικό και ο φωτογράφος απαθανάτιζε τη στιγμή για να χρησιμοποιηθεί ως πειστήριο για την καταδίκη του κληρικού στο ιεροδικείο.

3. Αναβολή επ' αόριστον της εκλογής Μητροπολιτών έως ότου ξεκαθαριστεί ποιοί θα ήταν συνεργαζόμενοι.

4. Με φωτογραφική διάταξη ορίου ηλικίας καθαιρούν τον τότε Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο και ορίζουν την Σύνοδο των Αρίστων για να παρακαμφθεί η Ιερά Σύνοδος και να εκλεγεί ο αρεστός Αρχιεπίσκοπος, Ιερώνυμος. Για να διαθέτει τις προϋποθέσεις ενθρονισμού του ο Ιερώνυμος μέσα σε 3 μέρες έγινε Επίσκοπος και 3 μέρες αργότερα Αρχιεπίσκοπος!

5. Διορισμός μόνο των συνεργαζόμενων κληρικών για να ελέγχονται οι πιστοί διά άμβωνος.

Δευτέρα 18 Απριλίου 2022

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ANZAC στα ΤΕΜΠΗ, ΑΜΠΕΛΑΚΙΑ και ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ

 

Ετοιμασίες για την αντιαεροπορική άμυνα

Οι Γερμανικές δυνάμεις προκειμένου να παρακάμψουν τα στενά των Τεμπών, που ήταν σχεδόν αδιάβατα για να διεισδύσουν στην Θεσσαλία, ακολούθησαν τη διαδρομή Λεπτοκαρυά – Καλλιπεύκη – Γόννοι, περνώντας τον Όλυμπο. Έτσι θα ξεπερνούσαν το εμπόδιο της κοιλάδας κάνοντας ταυτόχρονα και μια κυκλωτική κίνηση, εγκλωβίζοντας τις δυνάμεις των
ANZAC (Australian and New Zealand Army Corps)

Την κοιλάδα των Τεμπών, από την πλευρά του Κισσάβου, υπερασπίζονταν, απ’ τις 15 Απρίλη το 21ο Τάγμα Νεοζηλανδών, που είχαν πάρει εντολή να κρατήσουν τις θέσεις τους τουλάχιστο μέχρι τις 18 Απρίλη.  Τη νύχτα της 16ης προς τη 17η Απρίλη ενισχύθηκαν με Τμήματα της 16ης αυστραλιανής Ταξιαρ­χίας.[1] [Επομένως δεν ήταν μόνο 30 Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί και Κύπριοι με Άγγλο αξιωματικό, ούτε η ημερομηνία ήταν 9 Απρίλη, όπως λέει η Βάσα Σολωμού-Ξανθάκη].

Το θωρακισμένο πυροβόλο των Αυστραλών, μπροστά από τον Ευαγγελισμό

 

Μια δεύτερη ομάδα Αυστραλών οχυρώθηκε απέναντι από την έξοδο του φαραγγιού των Τεμπών, στη περιοχή του χωριού Ευαγγελισμός, με βαριά όπλα παρακολουθώντας τις κινήσεις της 6ης Ορεινής Μεραρχίας, που συγκεντρώνονταν στους Γόννους και κανονιοβολώντας τις θέσεις τους. Οι μάχες στο φαράγγι του Πηνειού ήταν πολύ σκληρές. Το 1ο Τάγμα του 3ου Τεθωρακισμένου Συντάγματος και το Ορεινό Απόσπασμα Ανα­γνώρισης καθηλώθηκαν στην είσοδο της χαράδρας από τα πυρά των Νε­οζηλανδών και των Αυστραλών.

Όταν οι μεικτές Γερμανικές δυνάμεις από ορεινούς καταδρομείς και τεθωρακισμέ­να πλησίασαν τα στενά, οι Νεοζηλανδοί τις υποδέχτηκαν με βολές αντιαρ­ματικών πυροβόλων. Όταν τα αντιαρματικά αυτά πυροβόλα καταστράφη­καν, τα τεθωρακισμένα άρχισαν να βάλλουν εναντίον των θέσεων των αμυ­νομένων στις πλαγιές του Κισσάβου.

Το νε­οζηλανδικό Τάγμα υποχώρησε, κλιμακωτά, προς Ανατολάς, προς τα Αμπε­λάκια, όμως κατά τη διάρκεια αυτού του ελιγμού διακόπηκε η επαφή του με τα γειτονικά αυστραλιανά Τάγματα. Η επίθεση των εισβολέων στα πλευρά της νεοζηλανδικής άμυνας κατέστησε δυνατή την επίθεση και στο ίδιο το φαράγγι.






Στην αρχή, τα Γερμανικά τεθωρακισμένα προχώρησαν κατά μήκος του αναχώμα­τος της σιδηροδρομικής γραμμής μέχρι την είσοδο της πρώτης σήραγγας. Οι αμυνόμενοι είχαν ανατινάξει το ανάχωμα μπροστά από τη σήραγγα και είχαν οχυρωθεί μέσα σ' αυτήν, καλυμμένοι πίσω από αναποδογυρισμένα βαγόνια.


Τα τεθωρακισμένα μέσα στην κοίτη του Πηνειού.  "Το νερό εκεί είχε ύψος περίπου δύο μέτρα και έφτανε μέχρι τους πυργίσκους τους. Οι οδηγοί οδήγησαν τα άρματα στα τυφλά, αντίθετα προς το ρεύμα του ποταμού."

 

Ύστερα από μια γρήγορη εξέταση της κατάστασης, τα τεθω­ρακισμένα άρχισαν να κατηφορίζουν από το ανάχωμα της σιδηροδρομικής γραμμής προς τον ποταμό. Το νερό εκεί είχε ύψος περίπου δύο μέτρα και έφτανε μέχρι τους πυργίσκους τους. Οι οδηγοί οδήγησαν τα άρματα στα τυφλά, αντίθετα προς το ρεύμα του ποταμού. Έπειτα από διακόσια μέτρα πορείας μέσα στην κοίτη, τα άρματα κατάφεραν να φτάσουν στην αντικρι­νή όχθη, στο ύψος του δρόμου, όπου συναντήθηκαν με τους καταδρομείς. Συνεχίζοντας από κοινού την πορεία, έφτασαν γύρω στις 3:00 μ.μ. στο χω­ριό Τέμπη, όπου βρισκόταν το Αρχηγείο των υπερασπιστών των Τεμπών. Έγινε πάλι μια συμπλοκή μεταξύ των γερμανικών τεθωρακισμένων και των αντιαρματικών πυροβόλων των Συμμάχων, όμως γύρω στις 6:00 μ.μ., ύστερα από έναν επιτυχή ελιγμό, τα τεθωρακισμένα ανάγκασαν το νεοζη­λανδικό Λόχο που υπερασπιζόταν το κυρίως φαράγγι να υποχωρήσει.

Ανατιναγμένη από τους Αυστραλούς σαμποτέρ η σιδηροδρομική γέφυρα των Τεμπών. Απέναντι φαίνεται το χωριό Μπαλαμούτι (Ιτιά)

Σ’ όλη την διάρκεια αυτών των μαχών διεξάχθηκαν και σκληρές αερομαχίες ανάμεσα στην γερμανική Λουφτχάνσα που είχε την υπεροπλία και την βρετανική ΡΑΦ που πάλεψε γερά. [Την αερομαχία αυτή την περιγράψαμε σε παλαιότερη ανάρτηση].

Μοναδικό εμπόδιο για τους ναζί, αποτέ­λεσαν γύρω στις 8:00 μ.μ., τα 14 νεοζηλανδικά τεθωρακισμένα που είχαν παραχωρηθεί στους Αυστραλούς, τα οποία συνέβαλαν στην καθυστέρηση της περαιτέρω συνέχισης της προώθησης προς τη Λάρισα από τα καταιγιστικά πυρά των Νεοζηλανδών και το σκοτάδι της νύχτας. Οι αμυ­νόμενοι είχαν εκπληρώσει στο ακέριο το καθήκον τους και μπορούσαν πλέον να αποσυρ­θούν.

Οι Αυστραλοί στρατιώτες πεζικού που είχαν υπερασπιστεί την κοιλάδα των Τεμπών, επιβιβάστηκαν στα φορτηγά τους και έφυγαν με κατεύθυνση προς τη Λάρισα. Περίπου τέσσερα χιλιόμετρα πριν από την πόλη έπεσαν πάνω σε ένα οδόφραγμα, που είχε στήσει ένας γερμανικός Λόχος προφυλακών των Ορεινών Κυνηγών. Ακολούθησε συμπλοκή όπου οι Αυστρα­λοί και οι Νεοζηλανδοί νόμισαν ότι η Λάρισα είχε ήδη καταληφθεί από τους Γερμανούς. Τα περισσότερα φορτηγά άλλαξαν κατεύθυνση, ακολου­θώντας ένα δρόμο που νόμιζαν πως οδηγεί στο Βόλο, όμως, ο δρόμος που είχαν πάρει τερματιζόταν στο χω­ριό Αγιά. Μερικοί στρατιώτες γύρισαν πίσω, άλλοι έφτασαν στις ακτές, όπου οι ψαράδες τους βοήθησαν να συνεχίσουν. Ορισμένοι από αυτούς έφτασαν μέχρι την Κρήτη, όπου πήραν μέρος έγκαιρα στη μάχη της Κρήτης εναντίον των Γερμανών

Οι Νεοζηλανδοί του 21ου Τάγματος υπέστησαν ανάλογες δοκιμασίες, όταν θέλησαν να φθάσουν από τα Αμπελάκια στο Βόλο, μέσα από τις διαβάσεις του Κισσάβου και του Μαυροβουνίου.

Οι υπερασπιστές των στενών είχαν εκπληρώσει κατά κανόνα το χρέος τους, αφού, κυρίως με τις συστηματικές καταστροφές των ορεινών δια­βάσεων και των τεχνικών έργων; κατάφεραν να επιβραδύνουν τόσο την προέλαση των Γερμανών, ώστε η σύμπτυξη των Συμμάχων να γίνει με σχετική τάξη και με μικρές απώλειες…

Σημείωση 1: Ο Δήμος Τεμπών θέλοντας να τιμήσει τους πολεμιστές της ANZAC που πολέμησαν και έπεσαν στα χώματα της πατρίδας μας, ενάντια στο Ναζισμό, κατασκεύασε το 2018 προς τιμή τους, ένα λιτό μαρμάρινο μνημείο στην περιοχή "Ανεμόμυλος" δίπλα στο δρόμο που ανεβαίνει στα Αμπελάκια. Πριν λίγες μέρες ιδεολογικοί απόγονοι -προφανώς- των ναζιστών, λέρωσαν το μνημείο αφήνοντας και το ιδεολογικο-πολιτικό τους αποτύπωμα, επευφημώντας τους δωσίλογους "Χίτες" και υπογράφοντας ... ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, Ν.Δ.;;;;


Σημείωση 2: Πολλά όπλα άφησαν οι  ANZAC στις πλαγιές των Τεμπών που λίγο αργότερα αποτέλεσαν μέρος του οπλισμού των πρώτων αντάρτικων ομάδων του Ε.Λ.Α.Σ., όπως αναφέρει στο βιβλίο του «Το ξεκίνημα της Εθνικής Αντίστασης και ο Ένοπλος Αγώνας στη Θεσσαλία», ο Αμπελακιώτης Παναγιώτης Ν. Ζαβλιάκης.





[1] Η συγγραφέας Βάσα Σολωμού-Ξανθάκη, στο λογοτεχνικό της βιβλίο μυθοπλασίας που έγραψε «Γλυκήτατη Γαία Πατρίς» σε απόσπασμα με τίτλο «Ο Τύμβος», γράφει: «Στις 9 Απριλίου του 1941, μια ομάδα τριάντα στρατιωτών αποτελούμενη από Αυστραλούς, Νεοζηλανδούς και Κυπρίους, με επικεφαλής Άγγλο αξιωματικό φθάνουν στα Αμπελάκια… Την επόμενη μέρα κατά τη διάρκεια της μάχης όλοι είναι νεκροί, εκτός από δύο».