Λίγο πριν τον βομβαρδισμό
Δυστυχώς στον πόλεμο χάνεται κάθε μέτρο, κανόνας δικαίου, εντιμότητα και ανθρωπισμός. Αυτό το γνώρισε από πολύ νωρίς η Λάρισα, σαν πρόγευση της επερχόμενης κατοχής που θα ξεκινούσε σε ενάμιση μήνα περίπου.
Ενώ η γη από τον σεισμό της 1ης Μάρτη ακόμα σείονταν και οι Λαρισαίοι προσπαθούσαν να συμμαζέψουν τα κατεστραμμένα νοικοκυριά, να ξεπροβοδίσουν τους νεκρούς τους, να φυλαχτούν από τους μετασεισμούς που κάθε τόσο γίνονταν, ήρθαν και οι ύπουλοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί της φασιστικής Ιταλίας για να συμπληρώσουν την τραγωδία.
Με τους βομβαρδισμούς αυτούς, που στα πλαίσια ενός ψυχολογικού πολέμου, θέλησε ο αντίπαλος (οι Ιταλοί) να γονατίσει μια χώρα που τον πολεμούσε, έναν λαό που πάλευε να σταθεί όρθιος και μια πόλη που προσπαθούσε να σηκωθεί. Έτσι την επομένη μέρα του σεισμού η πόλη δέχτηκε τον άνανδρο, απάνθρωπο, κτηνώδη και θρασύδειλο, όπως χαρακτηρίστηκε, βομβαρδισμό.
«Το δράμα της Λάρισας συγκίνησε βαθύτατα όλο τον κόσμο πλην των Ιταλών, διότι αυτοί δεν είναι άνθρωποι αλλά κτήνη με ανθρωπίνην μορφήν και ψυχήν χοίρων. Εμπράκτους δε αποδείξεις της συμπαθείας των ελάβομεν κυρίως από την πέραν του Ατλαντικού χώραν του Ρούσβελτ. Δεν υστέρησαν και οι πόλεις του εσωτερικού. Τα Τρίκαλα, ο Βόλος, η Αγιά, τα Φάρσαλα, το Συκούριον, τα Αμπελάκια, η Ραψάνη, ο Τύρναβος, η Ελασσών και πολλά άλλα χωριά του Θεσσαλικού κάμπου προσέφερον φιλόξενον στέγην εις τους σεισμοπαθείς συμπολίτας μας.
Ότι όμως προκάλεσε μέχρι δακρύων συγκίνησίν μας, είναι η πληροφορία που χθες περιήλθεν εις γνώσιν μας, κατά την οποίαν εις ένα μικρόν στρατιωτικόν σχηματισμόν, ευρισκόμενο εις την πρώτην γραμμήν του Μετώπου, μόλις εγνώσθη η συμφορά, η οποία έπληξε την Λάρισαν ενεργήθη αυθορμήτως έρανος μεταξύ των στρατιωτών και συνεκεντρώθη το ποσόν των 360, όπερ παρεδόθη εις την Διοίκησιν της Μονάδος διά να διατεθεί διά την περίθαλψιν των σεισμοπαθών Λαρισαίων».[1]
Οι υλικές ζημίες πάρα πολύ μεγάλες και η τεράστια πληγή που άνοιξε στην πόλη και επειδή επακολούθησε η Κατοχή, μόνο μετά την Απελευθέρωση άρχισε σταδιακά να αποκαθίσταται η κανονικότητα.
 |
| Η Λάρισα μετά τον σεισμό και τον βομβαρδισμό |
Η πρώτη εκτίμηση των μηχανικών ήταν πως από τα 6.000 σπίτια της πόλης «κατέστησαν ακατοίκητα τα 60% και τα υπόλοιπα 40% δύνανται να χρησιμοποιηθούν μετά την εξέτασίν των και την υποστύλωσιν. Οι Λαρισαίοι αμφιβάλουν εις τας απόψεις των μηχανικών και λέγουν ότι μόνον το 5% διεσώθησαν εκ των σεισμών».
Στα σχόλια η «ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ» γράφει: Δεν ήτο η πόλις μικρά, η Λάρισα. Πληθυσμόν 40.000 περίπου χιλιάδων κατοίκων είχεν. Και ο πληθυσμός αυτός κατέστη εις διάστημα μικρότερον του λεπτού κατά τα 90% άστεγος».[2]
Ανάμεσα στα πολλά κτήρια που κατέρρευσαν από τους βομβαρδισμούς ήταν και οι φυλακές της πόλης , όπου καταγράφηκαν και νεκροί. Από τότε εκείνες οι φυλακές εγκαταλείφθηκαν οριστικά.
Μεγάλος ήταν ο αριθμός των θυμάτων, νεκρών και τον τραυματιών, από τον σεισμό και τον βομβαρδισμό. Από τον σεισμό στο Ληξιαρχείο αναφέρονται 34 νεκροί και από τον βομβαρδισμό 2. Εντύπωση σύμπτωσης, κάνει το γεγονός, πως ο ένας νεκρός από τον βομβαρδισμό των Ιταλικών αεροπλάνων ήταν ο Ιταλός αιχμάλωτος, Βοτσέντσο Ναρ του Μπατίστα από τη Νάπολι.
Εκτός από τα ονόματα που μας έδωσαν οι εφημερίδες[3], ο τελικός απολογισμός ήταν πολύ μεγαλύτερος, αφού: «Εκτός τούτων υπάρχουν ακόμη τινές νεκροί στρατιώται και 200 τραυματίαι ιδιώται εκ των οποίων 70 βαρέως και 100 τραυματίαι στρατιώται εκ των οποίων 40 βαρέως».[4]
Στο άθροισμα αυτών των θυμάτων, θα πρέπει να αναφέρουμε και τους 16 νεκρούς του αεροπορικού βομβαρδισμού που έγινε 20 μέρες πριν, στις 12 Φλεβάρη 1941, στην Λάρισα και δυστυχώς σχεδόν ξεχάστηκαν.
Ο πολύ μικρός αριθμός νεκρών και τραυματιών από τον βομβαρδισμό οφείλετε κυρίως στην φυγή πολλών Λαρισαίων σε άλλες πόλεις ή χωριά της περιοχής λόγω των μεγάλων ζημιών που υπέστησαν και τα σπίτια ήταν γκρεμισμένα ή ετοιμόρροπα.[5] Η κυκλοφορία περιορισμένη, αφού και η Αγορά στο σύνολό της ήταν κλειστή αφού κι αυτή είχε υποστεί τις περισσότερες, ίσως, καταστροφές. Επίσης η επαγρύπνηση ήταν πολύ μεγάλη λόγω του εγκέλαδου, αλλά αυτό επεκτείνονταν και στα του πολέμου…
Όλη αυτή η αγανάχτηση που συσσωρεύτηκε απέναντι στον πόλεμο και ιδικά στον φασισμό και το ναζισμό, θα εκδηλωθεί έντονα από την οργανωμένη Αντίσταση, μετά από τους πρώτους μήνες της Κατοχής.
[1] «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» της Λάρισας, 12.03.1941, σ.1.
[2] «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» της Λάρισας, 08.03.1941, σ.1.
[3] Ο
αριθμός ήταν συνεχώς μεταβαλλόμενος προς τα πάνω, γιατί κατέληγαν τις επόμενες
μέρες και αρκετοί από τους πολύ βαριά τραυματίες. Από προσωπική έρευνα στο
Ληξιαρχείο και στις ληξιαρχικές πράξεις θανάτων του Δήμου Λάρισας
συμπεριλαμβάνονται 34 ονόματα από τον σεισμό και δύο από τον βομβαρδισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου